اگر پس از بیدار شدن اولین احساسی که تجربه میکنید چیزی شبیه به خشکی گلو و دهان است، احتمالاً دهان شما هنگام خواب باز میماند. نشانه دیگر باز ماندن دهان در خواب، خروپفهای دهانی است که گاهی خود فرد نیز از صدای آن بیدار میشود. نشانههای باز ماندن دهان در خواب ناخوشایند است و اغلب افراد را آزار میدهد. علاوه بر این، باز ماندن دهان در خواب سلامت فرد را نیز به شدت تخت تاثیر قرار میدهد و به همین دلیل نیز لازم است تا برای درمان آن اقدام کرد.
باز ماندن دهان در خواب باعث عوارض جدی قلبی، دهانی و خلقی میشود.
علت باز ماندن دهان در خواب
علت باز ماندن دهان در خواب مسدود شدن مجرای تنفسی است. زمانی که مجرای تنفسی فرد -به هر دلیلی- مسدود شده باشد، بدن برای تامین اکسیژن از راه دهان اقدام میکند. بسیاری از افراد به صورت موقتی و در زمان سرماخوردگی یا بروز آلرژی، دچار انسداد مجرای تنفسی میشوند و از طریق دهان تنفس میکنند. اما اگر این وضعیت دائمی باشد، یک زنگ خطر جدی برای سلامت فرد بهحساب میآید.
علت باز ماندن دهان کودکان در خواب
باز ماندن دهان در خواب میتواند باعث اختلال تمرکز و کاهش رشد کودک شود.
علت باز ماندن دهان در گروههای سنی مختلف تقریباً مشابه است. با این حال، بعضی از دلایل مانند بزرگی لوزه اغلب در کودکان مشاهده میشود. کودکان به دلیل آنکه در سن رشد هستند، عوارض متفاوتی را تجربه میکنند و در موارد شدید بر فرآیند رشد آنها نیز تاثیر میگذارد.
والدین باید به علائم تنفسی کودک خود توجه کنند، زیرا کودکان غالباً قادر به بیان مشکلات خواب خود نیستند. اگر کودک شما دارای نشانههای زیر است، باید وضعیت خواب و نحوه تنفس او را دقیقتر بررسی کنید:
- رشد کندتر از حد معمول
- لبهای خشک و ترک خورده
- مشکل در تمرکز
- خوابآلودگی در طی روز
- تحریکپذیری و پرخاشگری
علت باز ماندن دهان نوزاد در خواب
اگر متوجه باز ماندن دهان نوزاد در خواب شدید، باید احتمال بروز یکی از مشکلات زیر را در نظر بگیرید:
- تورم لوزه سوم
- گرفتگی بینی یا انحراف تیغه بینی
- مشکلات ساختاری فک یا زبان
- سرماخوردگی
اگر نوزاد هر شب با دهان باز میخوابد و مشکلش محدود به دوران سرماخوردگی نمیشود، لازم است نشانهها را جدی بگیرید و برای درمان اقدام کنید.
نشانههای تنفس دهانی در خواب
افرادی که دچار تنفس دهانی در خواب هستند، معمولاً با علائم زیر مواجه میشوند:
- خشکی دهان و گلو در هنگام بیدار شدن از خواب
- خروپف
- بوی بد دهان
- احساس خستگی شدید در طی روز
- سیاهی دور چشم.
عوارض باز ماندن دهان در خواب
عوارض باز ماندن دهان در خواب را میتوان در سه گروه عمده جای داد:
1.باز ماندن دهان در خواب و مشکلات قلبی
باز ماندن دهان در خواب تاثیرات منفی بر سیستم قلبی و عروقی دارد. زیرا تنفس از طریق دهان باعث کاهش میزان اکسیژن در خون و ایجاد اختلال در اکسیژن رسانی به بافتهای مختلف بدن شود. این کاهش اکسیژن در طولانیمدت به افزایش فشار خون و مشکلات قلبی مانند حملات قلبی و سکتههای مغزی منجر میشود. همچنین تنفس دهانی در افرادی که دچار آپنه خواب هستند، ممکن است موجب توقف تنفس به طور موقت و بروز فشار اضافی بر قلب شود.
2.باز ماندن دهان در خواب و مشکلات دهانی
تنفس دهانی در خواب باعث خشکی دهان و کاهش ترشح بزاق میشود. با کم شدن بزاق، احتمال پوسیدگی دندانها، التهاب لثهها، بوی بد دهان و حتی عفونتهای دهانی افزایش پیدا میکند.
3.باز ماندن دهان در خواب و مشکلات روحی و خلقی
خوابیدن با دهان باز در طولانی مدت باعث بروز مشکلات روحی و خلقی میشود. زیرا کیفیت خواب را به شدت کاهش میدهد و باعث بروز احساس خستگی مزمن، تحریکپذیری و کاهش توانایی تمرکز در طول روز میشود. بنابراین اگر مشکل با دهان باز خوابیدن را حل نکنید، احتمالاً دچار اضطراب، افسردگی و حتی کاهش عملکرد اجتماعی و شغلی میشوید.
چانه بند یکی از ابزارهای در دسترس و آسان برای حل مشکل باز ماندن دهان در خواب است.
درمان باز ماندن دهان در خواب
بهترین و موثرترین راه برای درمان باز ماندن دهان در خواب و تجربه یک خواب آسوده، پیدا کردن علت آن است. در جدول زیر میتوانید با توجه به علت باز ماندن دهان در خواب، راه درمان آن را نیز پیدا کنید:
علت باز ماندن دهان در خواب |
راه درمان |
توضیحات |
پلیپ بینی و مشکلات فک | جراحی | در مواردی که فرد به پلیپ بینی و مشکلات حاد فک دچار است، با جراحی میتوان مشکل انسداد راه تنفسی را برطرف کرد. |
گرفتگی بینی، سرماخوردگی و آلرژی | چسب بینی | اگر علت باز ماندن دهان در خواب، گرفتگی بینی یا سرماخوردگی و آلرژی باشد، فرد میتواند با کمک چسب بار دیگر از بینی تنفس کند. |
عادات تنفسی و آپنه خواب | چانه بند | چانهبند به افرادی که عادتهای تنفسی نادرستی دارند، کمک میکند تا با دهان بسته بخوابند و از طریق بینی تنفس کنند. این دستگاه در کاهش خروپف و بهبود کیفیت خواب موثر است. |
وضعیت خواب | بالش خروپف | طراحی بالشهای خروپف باعث باز نگه داشتن راههای هوایی و بسته ماندن دهان در طی خواب شبانگاهی میشود. |
نتیجهگیری
همانطور که گفته شد، راههای زیادی برای جلوگیری از باز ماندن دهان در شب وجود دارد. اغلب این راهها نیز ساده و در دسترس است و فرد با خریداری یک ابزار ساده میتواند کیفیت خواب خود را به شدت افزایش دهد و از خروپف و بیماریهای مرتبط با خواب ناکافی جلوگیری کند. در موارد شدیدتر لازم است که با متخصص مشورت شود.
سوالات متداول
1.آیا استفاده از یک بالش اضافی در خوابیدن با دهان بسته موثر است؟
بله، در بسیاری از مواقع وقتی سر و گردن در وضعیت بهتری قرار میگیرند، مجرای تنفسی مسدود نمیشود و بنابراین فرد میتوان از طریق بینی تنفس کند. اما اگر علت باز ماندن دهان در خواب، مشکلات ساختاری فک یا انحراف بینی است، یک بالش اضافی احتمالاً مشکل را حل نمیکند.
2.آیا خوابیدن با دهان باز خطرناک است؟
بله، خوابیدن با دهان باز در طولانی مدت، فرد را دچار عوارض جدی میکند.