تنفس از بینی بهترین شکل تنفس است. برای اثبات این واقعیت، دلایل تکاملی و علمی زیادی وجود دارد و میتوان با تکیه بر آنها نشان داد که مزایای تنفس از طریق بینی بسیار بیشتر است. به عنوان مثال، نوزدان همیشه از طریق بینی تنفس میکنند و برای آنها نوعی مکانیسم بقا بهحساب میآید؛ زیرا با تنفس از طریق بینی میتوانند همزمان که شیر میخورند، نفس بکشند و احساس خفگی نکنند. در ادامه به فرق تنفس بینی و دهان میپردازیم و مزایا و معایب تنفس از بینی یا دهان را مشخص میکنیم.
تنفس از دهان باعث ایجاد خروپف و احساس خستگی مداوم میشود.
تنفس از دهان یا بینی؟
اکثر افراد بدون آنکه توجه کنند نفس میکشند و فقط زمانی که دچار مشکلات تنفسی، خشکی گلو یا خروپف میشوند به شکل تنفس کردن خود دقت میکنند. براساس توصیه پزشکان، بهتر است همه افراد از بینی تنفس کنند و اگر مشکلی در مجرای تنفسی خود دارند، آن را برطرف کنند؛ زیرا تنفس از دهان در درازمدت به بدن آسیب میزند.
تفاوت تنفس از بینی و دهان چیست؟
با تنفس از بینی، احتمال ابتلا به مشکلات تنفسی، عفونت و خروپف کاهش پیدا میکند.
تنفس از بینی یا دهان، پیامدهای متفاوتی برای بدن انسان دارد. نفس کشیدن از بینی مزایای بسیاری دارد که نمیتوان آن را با نفس کشیدن از دهان جایگزین کرد. هنگام تنفس، بینی چندین اقدام مهم دیگر نیز انجام میدهد که در ادامه به آنها میپردازیم:
1.کنترل دمای هوا و حفظ سلامت ریه: تنفس از بینی این امکان را ایجاد میکند که هوا با دمای مناسبی به ریه برسد؛ زیرا اگر دما هوای وارد شده به ریه بیش از حد سرد یا گرم باشد، مشکلات تنفسی مختلفی ایجاد میشود. بنابراین تنفس از بینی به حفظ سلامت و عملکرد ریه نیز کمک میکند.
2.فیلتر کردن هوا و جلوگیری از بروز عفونت: تنفس از دهان باعث میشود تا تمامی ذرات و غبارهای موجود در هوا به ریه برسد و خطر عفونت افزایش پیدا کند. اما با تنفس از طریق بینی، بسیاری از این ذرات فیلتر میشوند و به ریه نمیرسند.
3.ترشح نیتریک اسید و کاهش فشار خون: تنفس از بینی باعث افزایش ترشح نیتریک اسید میشود؛ این ماده شیمیایی باعث باز شدن رگهای خونی و افزایش جریان خون میشود. در نتیجه با تنفس از بینی، اکسیژنرسانی بهبود و فشار خون کاهش پیدا میکند.
4.مرطوب کردن هوا: وقتی شبها با دهان نفس میکشید، صبح با احساس گلو درد و خشکی از خواب بیدار میشوید. زیرا دهان برخلاف بینی نمیتواند هوایی را که تنفس میکنید، مرطوب کند. بنابراین برای آنکه هوای مرطوب و مناسب به ریههایتان برسد باید از بینی نفس بکشید.
فواید نفس کشیدن از بینی چیست؟
به صورت طبیعی انتظار میرود که افراد از بینی تنفس کنند تا بتوانند از فواید تنفس از طریق بینی بهرهمند شوند. مهمترین این مزایا عبارتند از:
- تقویت سیستم ایمنی بدن؛
- کاهش تماس با آلایندهها و ذرات خارجی؛
- بهبود جریان هوا در رگها و مسیرهای تنفسی؛
- تقویت طرفیت ریه و بهینهسازی عملکرد آن؛
- تنظیم سرعت تنفس؛
- کاهش خطر خروپف و آپنه خواب.
معایب نفس کشیدن از دهان چیست؟
تنفس از دهان کیفیت خواب افراد را به شدت کاهش میدهد.
اگر فقط یک بار -به دلیل سرماخوردگی و گرفتگی بینی- شب را با تنفس دهانی سر کرده باشید حتماً با احساس ناخوشایند خشکی دهان و گلودرد آشنا هستید. اما این احساس ناخوشایند که ناشی از کاهش بزاق دهان است، پیامدهای بسیاری جدیتری هم دارد و ممکن است به بوی بد دهان، التهابات لثه و پوسیدگی دندان ختم شود.
علاوه بر این، تنفس از دهان در طولانی مدت باعث بروز موارد زیر میشود:
- آپنه و خروپف؛
- خشکی لبها؛
- آلرژی و حساسیت؛
- مشکلات بلع؛
- اختلالات فکی و تغییر در ساختار صورت.
جمعبندی
همانطور که گفته شد، تنفس از بینی در مقایسه با تنفس دهانی مزایای بسیاری دارد. این روش تنفس نه تنها باعث افزایش اکسیژن خون و تقویت عملکرد ریهها میشود، بلکه به کاهش خطر عفونتهای تنفسی و بهبود کیفیت خواب نیز کمک میکند. تنفس از دهان برای مدت کوتاه -مثلاً در زمان سرماخوردگی- مشکلی ایجاد نمیکند، اما اگر به یک عادت دائمی تبدیل شود، ممکن است پیامدهای جدی برای سلامت بدن داشته باشد. بنابراین، اگر احساس میکنید که اغلب از دهان نفس میکشید، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید تا دلیل این مسئله بررسی و درمان شود.
سوالات متداول
1.تنفس از طریق بینی بهتر است یا دهان؟ چرا؟
بهتر است از بینی نفس بکشید؛ زیرا تنفس از طریق بینی اکسیژن خون را افزایش میدهد و هوای باکیفیتتری به ریه میرساند و سلامت این عضو مهم بدن را تضمین میکند.
2.آیا تنفس از دهان باعث تغییر فرم صورت میشود؟
بله، تنفس از دهان باعث کشیدگی عضلات صورت میشود و همین نیز در طولانی مدت موجب تغییر فرم آن میشود.