اختلالات خواب یکی از مسائلی است که می تواند در ایجاد بیماری ها نقش موثری داشته باشد. یکی از بیماری هایی که از اختلالات خواب مانند آپنه خواب، خروپف و غیره نشات می گیرد؛ دمانس مغزی است. درواقع ارتباط اختلالات خواب و دمانس مغزی آشکار بوده و عدم درمان آپنه خواب، خروپف و سایر بیماری های خواب می تواند زندگی فرد را مختل کند. در این مقاله قصد داریم تا درباره این بیماری جهت آشنایی شما بپردازیم.
دمانس یک کلمه کلی است که به وجود اختلالاتی مانند فراموشی، مشکلات گفتاری و ادراکی و حرکتی در افراد اشاره می کند. شایع ترین نوع دمانس بیماری آلزایمر می باشد. دمانس بیشتر در سالمندان مشاهده میشود اما با تعریفی که از روند پیر شدن وجود دارد کاملا متفاوت است.
مورد اول و مهمترین فاکتور در این زمینه Lewy bodies یا شروع اختلالات حرکتی و ذهنی در فرد می باشد . فاکتور بعدی در این زمینه در سالمندان درگیری با اختلالات خواب مربوط به استیج REM (RAPID EYE MOVEMENT) یا مرحله همان خواب عمق میباشد.
طبق تحقیقات انجام شده در”مایوکلینیک” افرادی که هر 2 فاکتور بالا در آنها مشاهده می شود 5برابر بیشتر از افرادی که فقط دچار Lewy bodies هستند احتمال ابتلا به آلزایمر را دارند. به همین خاطر اختلال خواب پریشی یا پاراسومنیا در کنار مواردی مثل اختلالات ادراکی بعنوان یکی از روش های تشخیص بیماری درنظر گرفته شده است. اگرچه نمیتوان گفت هر فردی که دچار اختلالات خواب یا خواب پریشی هست امکان ابتلا به دمانس در آینده را دارد، با این حال بین75-80 درصد بیماران “مایو کلینیک “که به دمانس مغزی مبتلا هستند دارای نشانه های از خواب پریشی یا پاراسومنیا می باشند.
در گردهمایی سالانه آکادمی نوزولوژی آمریکا بیان شد که یکی از دلالیل اختلالات خواب در استیج REM بخاطر فلج شدن غیرطبیعی عضلات در طول این مرحله از خواب است. این اختلالات میتواند حتی 3دهه پیش ازتشخیص دمانس رخ دهد.
افراد مبتلا به زوال عقل تغییراتی اساسی در ریتم شبانه روزی خود تجربه می کنند که خواب منظم را در این بیماران دشوار می کند. هسته سوپراکیاسماتیک (SCN) قسمتی از مغز بوده که به عنوان ساعت داخلی بدن عمل می کند و به نور پاسخ می دهد تا زمان خواب و بیداری ما را تعیین کند. در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر یا دمانس فعالیت نرمال سلولی در این قسمت از مغز کاهش یافته است. نتیجه این اختلال این است که بیماران اغلب نمی توانند چرخه خواب و بیداری 24 ساعته را دنبال کنند و در عوض در طول روز بیش از حد می خوابند و شب ها خواب کوتاه یا منقطع دارند.
علاوه بر این، زوال عقل با تغییراتی در ساختار خواب همراه است. هنگامی که ما به خواب می رویم، بدن ما یک سری مراحل را پشت سر می گذارد که چرخه خواب نامیده می شوند: مغز ما از خواب سبک به خواب عمیق رفته و سپس به خواب همراه با رویا با حرکت سریع چشم به اصطلاح خواب REM وارد می شود. خواب عمیق و خواب REM نقش مهمی در بازساز بدن و ذهن به عنوان عملکرد خواب دارند. افراد مبتلا به آلزایمر زمان کمتری را در خواب عمیق و REM و زمان بیشتری را در مراحل اولیه خواب می گذرانند. این کاهش مقدار خواب عمیق و خواب REM می تواند با پیشرفت زوال عقل بدتر نیز شود.
در ارتباط اختلالات خواب و دمانس مغزی لازم است تا مشکلات خواب در این بیماران شناسایی شود. اختلال و مشکلات شایعی در این افراد وجود دارد که می توان به موارد زیر اشاره نمود:
با میل شدید به حرکت دادن پاها، به ویژه در شب، مشخص می شود. سندرم پای بی قرار در افراد مبتلا به دمانس بسیار شایع است.
باعث حرکات غیرقابل کنترل دست ها و یا پاها در خواب می شود. بسیاری از بیماران مبتلا به این اختلال دچار سندرم پای بی قرار نیز هستند.
وضعیتی است که با باریک شدن راه های هوایی در خواب همراه است که منجر به وقفه های کوتاه در تنفس می شود. آپنه انسدادی بویژه در بیماری آلزایمر شایع است و در 40 درصد از بیماران رخ می دهد. ابتلا به آپنه انسدادی نیز خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می دهد.
اختلال رفتاری خواب REM باعث می شود افراد آن چه را در رویا می بینند، انجام دهند که گاهی با اعمال خطرناک همراه است. این اختلال اغلب در افراد مبتلا به دمانس دیده می شود و گاهی اوقات می تواند اولین علامتی باشد که در این نوع زوال عقل ایجاد می شود.
اگرچه افسردگی یک اختلال خلقی است، اما با بی خوابی و سایر اختلالات خواب همراه است. افسردگی در افراد مبتلا به زوال عقل شایع است و با پیشرفت زوال عقل میزان بروز آن بیشتر می شود.
بطور کلی بررسی ارتباط اختلالات خواب و دمانس مغزی می تواند کمک به سزایی در تشخیص زودهنگام این بیماری به پزشکان کند .تشخیص زودهنگام این بیماری می تواند سرعت و روند پیشرفت آن را تاحد زیادی کاهش دهد. همچنین در بسیاری از مواقع می تواند به پزشکان کمک نماید که نوع دقیق دمانس را تشخیص دهند.
ما در هوپنوس به صورت تخصصی به شما کمک می‌‌کنیم که علت مشکلات خواب خود را بشناسید و به صورت موثر آنرا درمان نمایید. تاکنون صدها نفر از افراد دچار خروپف و آپنه خواب شدید با استفاده از راهکارهای درمانی ما بهبود یافته‌اند و از تجربه خواب خوب و با کیفیت بهره‌مند شده‌اند.